Jamal debiutował pod koniec lat 90. ubiegłego wieku. Czesi oprócz klasycznych wywrotek 6x6 oferują Jamala jako wozidło, które może poruszać się tylko poza drogami publicznymi.

Pojazd do testu udostępnił nam diler Tatry z Katowic, firma ASbud. Jazdy odbyły się na terenie Strzeblowskich Kopalni Odkrywkowych w Sobótce w woj. dolnośląskim.

Tatra zbudowana jest na sztywnej ramie, nie ma przegubu i do skrętu służy w niej zwykły układ kierowniczy. O kopalnianym przeznaczeniu pojazdu decyduje m.in. duży kiper wykonany w całości ze szwedzkich blach o podwyższonej wytrzymałości, który ma daszek chroniący kabinę operatora przed uszkodzeniem. Prześwit pojazdu wynosi 375 mm, a np. wozidło przegubowe Terex TA30 ma 405 mm – to jednak typowa maszyna budowlana, około dwa razy droższa od Tatry. Duże wymiary Jamala oznaczają utrudniony dostęp do kabiny, zwłaszcza że pierwszy stopień umieszczony jest za wysoko. Wysiadanie również nie należy do łatwych, dlatego że stopnie nie są widoczne z kabiny.

Zaletą kabiny testowanego wozidła jest brak tunelu silnika. Łatwiej można się po niej poruszać i, co istotne, zmieściło się dodatkowe, choć nieresorowane, środkowe miejsce siedzące. Czesi jako jedni z nielicznych sprzedają swoje pojazdy standardowo wyposażone w dwa pneumatyczne fotele – w przypadku wozidła to dobre rozwiązanie. Plus także za seryjną klimatyzację i ogrzewanie postojowe. To ostatnie udało nam się docenić, gdy podczas testu temperatura spadła do minus 20 st. C. Deska rozdzielcza Jamala jest taka sama jak w Tatrach TerrNo1. W ciężarówkach dopuszczonych do ruchu ganiliśmy ją za przestarzały wygląd i kiepskie plastiki, jednak na tle wozideł przemysłowych jej minusy zdecydowanie bledną. Również hałas w kabinie należy określić jako porównywalny z innymi maszynami budowlanymi, choć jest on oczywiście wyższy niż w klasycznej wywrotce wyprodukowanej np. przez MAN-a.

Jazda zwykłą wywrotką (szczególnie bez ładunku) po terenie kopalni odkrywkowej, w której wydobywa się skały, jest z uwagi na jej słabe resorowanie drogą przez mękę. Przegubowym wozidłem jedzie się lepiej, m.in. dlatego że ma ono wahliwy przegub oraz coraz częściej niezależne zawieszenie przednich kół. Zaporowa cena powoduje jednak, że sporo kopalni wozi materiały przy pomocy zwykłych ciężarówek. Jamal ma niezależne zawieszenie wszystkich kół, które przekłada się na wygodną eksploatację pojazdu nawet w ekstremalnych warunkach. W praktyce pozwala ono na dłuższą pracę bez zmęczenia niż w klasycznej wywrotce. Do tego dodać trzeba świetny napęd 6x6 z blokadą centralnego i tylnych dyferencjałów oraz z możliwością odłączenia przedniej osi (co korzystnie wpływa na zużycie paliwa). Tatra ma także wysoką, „ciężarówkową” prędkość maksymalną, ograniczoną elektronicznie do 85 km/h. Wozidła przegubowe potrafią zazwyczaj poruszać się z prędkością nieco ponad 50 km/h. Jamal ma manualną skrzynię biegów o 12 przełożeniach do przodu (wozidła mają zwykle automaty o mniejszej liczbie biegów). Nie wiadomo dokładnie, jaką prędkość uzyskać może Tatra podczas jazdy do tyłu, z naszych obserwacji wynika jednak, że jest ona niższa niż około 30 km/h dostępne dla większości wozideł przegubowych. Te ostatnie mają także mniejszy promień skrętu.

Silnik V8 chłodzony powietrzem ma wystarczającą moc. Od użytkowników tego typu wozideł dowiadujemy się, że są one oszczędne. Strzeblowskie Kopalnie oprócz wozideł Tatry użytkują trzy- i czteroosiowe Scanie IV i V serii. Ich normy spalania przeliczane są na przewożony ładunek. I tak Scania R420, która ma opinię bardzo oszczędnej, spala w terenowych warunkach 0,05-0,06 litra ON na przewiezioną tonę skały. Tatra pali około 0,06 l na tonę, zaś minimalne osiągnięte przez nią spalanie to 0,045 l/t.

Cena testowanej Tatry jest dużo niższa niż porównywalnego pod względem ładowności wozidła przegubowego. Wozidło ma jednak lepszą manewrowość i większą szybkość jazdy do tyłu, co na wielu wyrobiskach może mieć duże znaczenie. Z drugiej strony Tatra potrafi szybciej poruszać się z ładunkiem, a jej komfort jazdy jest porównywalny z przegubowym wozidłem. Jamal może więc być alternatywą dla typowego wozidła, wszystko zależy od tego, gdzie ma być użytkowany i w jaki sposób.

Duży komfort jazdy. Wysoka prędkość jazdy do przodu. Dobre wyposażenie standardowe.

Niska prędkość jazdy do tyłu. Większy promień skrętu niż w wodzidłach przegubowych. Zbyt mało stopni wejściowych.